Mắc khén (hay còn gọi là má-khén) là một loại gia vị đặc trưng của vùng núi rừng Tây Bắc Việt Nam. Loại gia vị này được ví như “hạt tiêu rừng” bởi tầm quan trọng trong ẩm thực bản địa, tuy nhiên hương vị của mắc khén lại rất khác biệt so với tiêu thông thường.
Mắc khén hay còn được gọi là má khén, loại gia vị đặc trưng vùng Tây Bắc – Ảnh từ Yến Tây
Đối với đồng bào dân tộc Thái ở Điện Biên, mắc khén được xem là linh hồn của căn bếp, “có thể thiếu thứ khác chứ không bao giờ thiếu mắc khén”. Sở dĩ mắc khén được ưa chuộng là nhờ hương thơm nồng nàn, vị cay tê độc đáo, tạo nên sức hấp dẫn khó quên cho các món ăn. Dù chỉ nêm một chút mắc khén, món ăn cũng dậy mùi thơm quyến rũ, làm mê mẩn cả những thực khách khó tính nhất.
Và để có thể nhận biết được đâu là mắc khén rừng thật thì cùng Đặc sản Tây Bắc bỏ túi ngày cách nhận biết mắc khén thật ngay trong bài viết này bạn nhé!
Cách nhận biết mắc khén thật
Để dễ dàng nhận biết được đâu là mắc khén thật và đâu mà mắc khén giả thì chúng ta cùng tìm hiểu chi tiết qua các yếu tố sau:
-
Nhận biết qua hình dáng, màu sắc:
Hạt mắc khén thật khi phơi khô có kích thước nhỏ (tương đương hạt tiêu rừng), thường mọc thành chùm trên cuống. Quả khô tự tách vỏ, để lộ ra hạt bên trong màu đen óng ánh; phần vỏ khô bung ra như những cánh hoa nhỏ xinh . Hạt mắc khén chất lượng cao thường tròn đều, vỏ ngoài nâu đen hơi ánh bóng, ít lẫn cành cuống hay tạp chất. Nếu thấy hạt bị vỡ vụn nhiều, màu xám xỉn hoặc có mốc trắng thì có thể đó là mắc khén kém chất lượng.
Nhận biết mắc khén qua hình dáng và màu sắc – Ảnh từ Thùy Dương
-
Nhận biết qua mùi hương đặc trưng:
Mắc khén thật tỏa mùi thơm rất đặc trưng, nồng nàn nhưng không hắc gắt. Nhiều người nhận xét mùi mắc khén có nét giống vỏ cam quýt, hơi the dịu và phảng phất hương thơm ngọt dễ chịu . Khi ngửi mắc khén, bạn sẽ cảm thấy hương thơm đậm đà của tinh dầu tự nhiên, tạo cảm giác sảng khoái như được xông tinh dầu trong spa . Đây là điểm khác biệt rõ rệt so với hạt tiêu thông thường (tiêu có mùi cay nồng hắc lên mũi hơn là thơm dịu).
Mắc khén thật hạt nhỏ hơn, màu nâu đen, nhiều quả có vỏ nứt cánh và dậy mùi thơm tinh dầu rất rõ – Ảnh từ Linh An
-
Nhận biết qua vị cay, tê đặc trưng:
Nếm thử mắc khén, bạn sẽ cảm nhận vị cay ấm lan tỏa nhưng không quá nồng, kèm theo đó là cảm giác tê nhẹ đầu lưỡi rất thú vị . Vị tê tê này chính là “dấu hiệu” của tinh dầu mắc khén thật – điều mà hạt tiêu hay các loại gia vị giả khó có được. Ngoài ra, mắc khén thật còn có hậu vị hơi đắng nhẹ xen lẫn ngọt dịu lưu lại nơi cuống lưỡi , tạo nên chiều sâu hương vị cho món ăn.
-
Phân biệt mắc khén thật và giả:
Trên thị trường đôi khi có tình trạng trộn lẫn mắc khén với hạt tiêu hoặc bán hạt mắc khén giả (loại kém chất lượng). Để phân biệt, bạn hãy quan sát kỹ: hạt tiêu thường to hơn, màu đen sậm và không có vỏ tách cánh hoa, mùi của tiêu cay nồng hắc chứ không thơm ngọt. Trong khi đó mắc khén thật hạt nhỏ hơn, màu nâu đen, nhiều quả có vỏ nứt cánh và dậy mùi thơm tinh dầu rất rõ.
